Tuesday, September 21, 2010

Tràm Chim Tam Nông

Chuyến đi Tràm Chim được quyết định trong chớp nhoáng khi đưa Ngoại về Cao Lãnh. Từ thị xã Cao Lãnh đi Tam Nông khoảng 30 km, đường tốt, nên chỉ mất tròm trèm khoảng 1 tiếng. Đường đi Tràm Chim không thể lẫn vào đâu được vì bạn sẽ thấy cây xăng Tràm Chim, trường tiểu học Tràm Chim, trường THPT Tràm Chim....



Trước giờ tôi cứ tưởng Vườn Quốc Gia Tràm Chim là khu vườn rộng hơn 7 ha và chuẩn bị tinh thần để ... lội bộ. Nhưng không, Tràm Chim là một khu đất ngập nước nên phương tiện đi lại duy nhất ở đây là tác ráng hay xuồng chèo.

Rồi những cánh đồng sen bạt ngàn và  bông súng chen chúc nhau ...  Và tất nhiên, loài cây chủ đạo của vườn là cây tràm. Hoa tràm có mùi thơm dịu, thu hút rất nhiều ong đến làm tổ. 

Sức sống của cây tràm thật mãnh liệt. Cách đây hơn 3 tháng, Tràm Chim bị cháy dữ dội,  nhưng giờ thì những chồi xanh đã vươn lên từ những gốc cây còn đen xì. Con kênh đào ở giữa rừng cũng là một giải pháp giúp đám cháy ở khu A không lan sang bờ bên kia.



Tràm Chim là nơi trú ngụ của hơn 200 loài chim. Khoa, người hướng dẫn của chúng tôi nhận dạng các loài chim bằng hình dáng, màu sắc, và cả tiếng kêu của chúng.  Có những chú chim bói cá dạn dĩ từ trên cao chao mình xuống nước để bắt cà, và giấu mình dưới nước khi thuyền của chúng tôi đến gần, và những chú công đất.


 
Năm nay nước nổi chậm, tuy nhiên phần lớn chim chóc đã di cư, nên chúng tôi không gặp được con sếu nào cả. Muốn ngắm sếu, phải chờ đến mùa nước rút khoảng tháng 2, đầu tháng 3, sếu sẽ về kiếm ăn từng đàn. Nhất định chúng tôi sẽ trở lại..  Từ trên đài quan sát ở trạm dừng chân, bạn có thể nhìn thấy gam màu xanh phong phú của các loài thực vật, từ màu xanh nhạt của sen, đến màu xanh tươi của lúa, và màu xanh sẫm hơn của cỏ năng.

 
  TT Du Lịch Sinh Thái và Giáo Dục Môi Trường
067 3827436 – 3827081



Monday, September 20, 2010

Làng tre Phú An

Đia điểm: Cách TP HCM 40 km. Bạn có thể đi đường QL 13 từ TP HCM đến thị xã Thủ Dầu Một, qua khỏi công viên Thành Lễ, nhìn bên tay trái có đường đi Dầu Tiếng thì rẽ trái và đi thẳng đường Nguyễn Chí Thanh. Hết đường NCT thì sẽ gặp tỉnh lộ DT 744, đoạn này đường đang làm nên hơi nhiều ổ ...trâu và lầy lội; băng qua 1 cây cầu nhỏ cũ kỹ (bảng tên cầu bị rỉ sét nhìn không ra- hình như là cầu Ông Cộ), đi một đoạn khoảng x (km) thì bạn sẽ thấy cổng vào Làng Tre Phú An, kế bên Bảo Tàng Sinh Thái của tỉnh Bình Dương.

Hai hàng tre chụm đầu thành một mái nhà xanh mát rượi làm cảm giác mệt mỏi sau chặng đường bụi bặm mau chóng tan biến. Theo chân Hà Phương, hướng dẫn viên của Làng Tre, chúng tôi bắt đầu chuyến phiêu lưu tre dọc đường đất nước.

Đây là phiến đá trên đường vào, khắc tên bộ sưu tập tre Việt Nam, dành tặng GS Phạm Hoàng Hộ, tác giả bộ sách đồ sộ Cây Cỏ Việt Nam, bửu bối gối đầu giường của những nhà nghiên cứu thực vật học. Thời còn bé tôi thường nghe các anh chị họ đều là giảng viên ở trường Đại học Khoa học Tự nhiên nhắc đến Thầy Hộ đầy thán phục. Ở nhà tôi ngày trước cũng có bộ sách này, không biết từ đâu ra, vì ba tôi đâu phải là dân làm khoa học... Làng tre là công trình nghiên cứu  của cô Diệp Thị Mỹ Hạnh từ năm 2003-2007

Đầu tiên là những loại tre trồng ở miền Bắc, như luồng, tre mai, vầu, nứa, tre gai, và ấn tượng nhất với tôi là cây tre đằng ngà vàng bóng, có sọc xanh, loại tre ngày xưa Thánh Gióng dùng để đánh giặc Ân.

Rồi đến những loài tre ở miền Tây Nguyên như tre lồ ồ, và những loài ở miền Đông và Nam bộ như tầm vông, le, tre tàu, mạnh tông. Hàng trăm loài tre, màu sắc, hình dáng khác nhau, mà chỉ trong một chuyến đi ngắn không đem sổ sách ghi chép thì sẽ khó mà nhớ được, nhất là với bộ nhớ U 50 này. Vì vậy các bạn học sinh nếu có ghé thăm làng thì nhớ đem theo sổ tay & máy chụp hình hay quay phim theo nhé.

Có ai thấy hoa tre chưa? Nhìn giống bông lúa quá phải không? Vì tre cùng họ với cây lúa mà...

Biểu tượng của Làng là 1 tam giác màu xanh chồng lên 1 tam giác màu nâu, ở giữa là 3 cái lá tre. Đó là mục tiêu biến vùng tam giác sắt thành  tam giác xanh nhờ cây tre.

Tre có nhiều công dụng mà đa số chúng ta ai cũng biết, nhưng có 1 điều tôi mới được biết khi đến Làng tre, là loại tre Bambusa có khả năng hấp thụ được kim loại nặng, vì thế có khả năng cải tạo được môi trường và đất đai ở một số vùng bị ô nhiễm. Thú vị thật!

Bảo tàng sinh thái  tre được thiết kế khá độc đáo. Công trình này được tài trợ của vùng Rhône-Alpes và vườn thiên nhiên Pilat. Bạn sẽ được giới thiệu  cặn kẽ về các bộ phận của tre, các loài  tre, 1 số tính chất lý tính & hóa học của cây tre – có cả 1 thí nghiệm về độ dẻo dai của cây tre., và công dụng của tre. Chỉ hơi tiếc là những tấm mành giải thích rất rõ ràng về các loài tre bằng 3 thứ tiếng Anh – Pháp – Việt đã bám bụi và ố vàng, thiếu sự quan tâm, chăm chút đáng có cho 1 công trình đặc sắc mà hẳn cô Hạnh và công sự đã dồn  rất nhiều tâm huyết để hình thành này...

TB: Các bạn nhỏ nhớ đem thuốc chống muỗi và dầu để xoa khi bị kiến cắn nhé. Làng Tre cũng là 1 bộ sưu tập khá phong phú về các loại kiến (đen, lửa, vàng...) và muỗi đấy. Muỗi
ở đây rất dạn dĩ và ... friendly (hihi), đuổi mà không đi nên bạn đành phải ra tay sát sanh vậy.
ĐT:  Làng Tre 06503580717
Tham khảo hình tại:

Sunday, August 22, 2010

Cá lóc nướng lá sen – đặc sản Đồng Tháp

Hôm 30/4/2010 lúc đa số bà con đổ xô ra biển hay lên Đà Lạt để nghỉ mát, gia đình tôi và T trực chỉ Tây tiến, đi du lịch miệt vườn, về thăm sông nước miền Tây chính hiệu. Mục tiêu là đi ngắm cầu Cần Thơ mới khánh thành, nhưng kết hợp ghé qua Sa Đéc thăm nhà vườn của chị Tư. Đây là nhà nghỉ của gia đình, chỉ có một căn nhà nhỏ ở giữa mảnh vườn rộng tổng cộng khoảng 1000 m để chị trồng các loại rau và cây ăn trái ‘thử nghiệm”: vài gốc xoài, mận, lý, bưởi, cam… Nhưng đặc biệt nhất là trước nhà có một cái ao be bé trồng đầy sen.

Nghe tin có khách, chị Tư nhờ chị hàng xóm đặt mấy người quen đi nơm cá đem tới mấy con cá lóc đồng, khoảng 800g-1 kg, bằng cái bắp tay cu Ti con T, để làm cá nướng lá sen. Trong lúc chị Tư ướp cá với gia vị, bột nêm, & hành cho thấm, tôi ra ao lấy cây khoèo hái lá sen, lựa mấy lá già, màu xanh thẫm, rồi thêm mấy cái lá non (để làm gì thì … hồi sau sẽ rõ), và còn thêm được mấy cái gương sen tươi rói nữa.

Chị Tư trải mấy lá sen xanh ngắt, đặt con cá lóc đã được ướp, rải lên vài cánh sen hồng, và cuối cùng là ngắt những nhụy sen vàng lên trên, đúng là một tác phẩm ẩm thực nhiều màu sắc và độc đáo. Cá được gói kín lại, cho lên bếp than cháy đỏ mà nướng. Trong lúc đó P (vợ T) & tôi chuẩn bị các loại rau (nhà lá vườn), dưa leo, chuối chát, và lá sen non cắt nhỏ, dọn bún, nước mắm tỏi ớt ra.



Bàn ăn dã chiến được dọn ngay dưới hiên nhà, bên cạnh cái bếp than đỏ rực. Lá sen cháy cho mùi thơm nồng đượm hương vị đồng quê. Khi lá vừa cháy tới là lúc cá vừa chín. Cuốn bánh tráng với ít bún, rau vườn, lá sen non (có vị hơi nhẫn), và miếng cá thơm lừng, rồI chấm với nước mắm, ngon tuyệt cú mèo, ngon như chưa bao giờ được ăn cá lóc cuốn bánh tráng. Cá đồng tươi thấm mùi lá sen, hoa sen, nhụy sen có hương vị thơm rất lạ, tuy dân dã mà lại rất thanh thoát. Nước uống cũng là trà lá và nhụy sen nấu, có mùi thơm thoang thoảng, mát rượi.

Quả là một bữa ăn đặc sắc, khó quên…

P/S: Tặng gia đình T-P-Bi và Ti bài viết và album hình
http://picasaweb.google.com/hak.click/SadecCantho01052010?authkey=Gv1sRgCLvI08Xw-J6ZCg

Tuesday, August 17, 2010

"Đi uống café"

Tôi được may mắn sống trong một khu vực có rất nhiều quán café nổi tiếng của thành phố. Nào là Bố già, Brodard, Du miên, Vô thường, riêng trên con đường nhà tôi ở thì đã có đến mấy quán café to đùng và rất đông khách như Cõi riêng, Serenata, Miền đồng thảo. Tôi rất tự hào về cái khoản được ở gần các quán café nổi tiếng và thật thú vị khi được đi bộ ra quán để nhâm nhi với bạn bè vào mỗi sáng Chủ nhật. Thi thoảng có họ hàng Việt kiều về thăm quê hương, tôi cũng ân cần dẫn họ ra quán café gần nhà để họ có thể thưởng thức hương vị café Việt Nam trong khung cảnh thi vị của sân vườn và tiếng đàn dương cầm “tứng, từng, tưng”. Ở xứ lạnh thì chắc khó mà có cảnh ngồi ngoài trời ngắm trăng sao và uống café “đá” như ở Việt Nam. Quả là khí hậu làm thay đổi văn hóa hưởng thụ ẩm thực của các vùng, miền và chính vì vậy mà cuộc sống con người ta thật là phong phú và hấp dẫn.

Đặc điểm của hầu hết các quán café gần nhà tôi là café sân vườn và chơi các thể loại nhạc xưa như Trịnh Công Sơn, Ngô Thụy Miên, Phạm Duy … hoặc nhạc Pháp của thập niên 70. Tôi rất thích các loại nhạc này vì tôi đã bắt chước các anh chị trong nhà nghêu ngao hát từ khi còn rất bé và nó theo đuổi tôi cho đến tận bây giờ. Ca sĩ thường không phải người nổi tiếng, nhưng chính vì vậy họ hát thật tự nhiên, không cầu kỳ và mang cảm xúc cho người nghe bằng chính sự bình dị, không phô trương của mình。Quán café ngày nay đã chú trọng đến vấn đề thiết kế tạo cho mình một nét riêng để thu hút khách hàng, nhưng nhìn chung là một không gian sân vườn rộng, thóang mát, âm nhạc du dương để khách có thể thư giãn vừa uống café, vừa chuyện trò to nhỏ với bạn bè, người yêu…

Tôi còn nhớ là tôi biết uống café khi vào đại học, thời đó, bạn bè gặp nhau chỉ biết rủ nhau ra quán … café vì chẳng biết đi đâu nữa. Có ngày tôi uống đến mấy cữ café và dần dà trở thành thói quen khó bỏ. Có lẽ có nhiều người giống tôi, nên tôi thấy “đi uống café” không còn là chuyện riêng của tôi mà có lẽ đã trở thành nét văn hóa của người thành phố. Với tôi đi uống café là một cách thư giãn nhẹ nhàng, tương đối rẻ tiền và có lẽ là không hại cho sức khỏe (nếu có chỉ là vì bạn hút thuốc khi uống café hoặc bị “muỗi cắn” mà thôi). Tôi thường uống café với bạn bè vào sáng Chủ nhật, vì đó là thời điểm mọi người đều thư thả và có thể khề khà đến trưa mới lết về nhà. Có muôn nghìn câu chuyện có thể nói trong một lần đi uống café như là để giải tỏa mọi áp lực sau một tuần làm việc mệt mỏi. Người nghe cũng rất hào hứng vì được bày tỏ chân thật chính kiến của mình hơn là chuyện cứ suốt ngày nghe sếp giảng giải mọi thứ.

Tôi không biết rõ lắm,  có lẽ uống café đã du nhập vào nước ta từ thời thuộc địa, nhưng cho đến giờ theo tôi nó là nét văn hóa rất riêng của người Việt, nhất là người thành phố. Tôi yêu nét văn hóa ấy biết dường nào!

Friday, August 13, 2010

Nhà cổ Nam bộ

Số là vợ chồng Sơn đã quyết tâm xây dựng một tổ ấm mới trên miếng đất 300 m2 ở Thủ đức với rất nhiều ý tưởng "vĩ đại" được đưa ra cho bên thiết kế. Câu đố của chủ nhà là làm sao có sự kết hợp hài hòa giữa Đông và Tây giữa tính hiện đại và sự hoài niệm. Sơn là người miền Tây nên hắn vẫn thích hình ảnh của một nhà rường Nam bộ trong không gian hiện đại của căn nhà mới. Phản gỗ nâu sòng, mái ngói âm dương được chống bởi các cột gỗ to nổi bật trên nền gạch tàu là một vài nét đặc trưng văn hóa của nhà xưa miền Tây. Tôi thích ý tưởng đó của Sơn vì bản thân tôi cũng muốn có một không gian thư giãn mang vẻ hoài cổ, nét chân phương và sự tĩnh lặng của miền quê sông nước. Bản chất con người là sự hoài niệm mà, right?

Với tư tưởng "Tìm về nét văn hóa cổ xưa", Sơn đã rủ chúng tôi đi thăm nhà cổ Nam bộ ở Nhơn trạch và nơi chuyên dựng nhà cổ ở Bình dương. Điểm đặc biệt của chuyến đi này là chỉ toàn là các ông bao gồm 4 ông già - Sơn, T, K, H (gần 50 tuổi) và 1 ông trẻ (vừa qua 5 tuổi - Ti con T). Chắc chỉ có mấy ông mới khoái ba cái vụ "hoài cổ" này chắc? Căn nhà cổ tương đối dễ tìm. Sau khi qua phà Cát lái, đi vào trung tâm Nhơn trạch, chúng tôi tìm được con đường nhỏ rẽ phải để đến nhà cổ. Nếu tôi nhớ không lầm đó là tỉnh lộ 771 hay 772 gì đó. Đi khoảng vài cây số, chúng tôi dễ dàng tìm thấy căn nhà tọa lạc trên một khuôn viên rộng lớn bên trái đường. Nhà đã xây dựng gần trăm năm nhưng trông vẫn còn mới và được chăm sóc kỹ càng. Chủ nhà là một người đàn ông trên sáu mươi hiền lành, niềm nở mang nét đặc trưng Nam bộ. Ông và gia đình có vẻ mãn nguyện được vui sống và gìn giữ căn nhà mang tính lịch sử lâu đời của dòng tộc. Ông cho phép chúng tôi  được chụp hình từ bên ngoài nhà để tránh làm xê dịch và hư hỏng các vật dụng trong nhà. Căn nhà rõ ràng đã mang lại ấn tượng lớn cho chúng tôi nên chúng tôi chụp khá nhiều hình, nhất là các đồ nội thất và vật trang trí  bên trong.

Nhìn chủ nhân và cách bài trí của căn nhà tôi cảm thấy lạc lõng trong không khí yên bình nơi đây. Sự tĩnh lặng của nó như một bức tường vô hình  ngăn cách với thế giới thành thị mà tôi đang sống. Đây quả là chốn riêng để suy ngẫm và chiêm ngưỡng một góc văn hóa Nam bộ.





Các bạn có thể xem hình tại:
http://picasaweb.google.com/hak.click/NhacoNamboDongnai11072010?authkey=Gv1sRgCICSn-qpoZe7vQE

Và tham khảo tài liệu về căn nhà cổ này từ trích đoạn của tác giả Nguyễn Thanh Lợi đăng trên Website:
"... ĐỒNG NAI

Ngôi nhà mang tên Đạt Đức đường nhưng nhân dân địa phương quen gọi là nhà Hội đồng Liêu, tọa lạc ở xã Phú Hội, huyện Nhơn Trạch. Nhà được xây dựng cách nay khoảng một trăm năm. Do nhà có tới 114 cột, nên một tốp thợ thi công gồm 10 người đã phải mất hai năm mới hoàn tất ngôi nhà.

Nhà có dạng chữ đinh, nằm khuất sau hàng rào quýt dại và sau những tán lá xanh tươi của vườn sầu riêng, hài hoà trong cảnh vật của làng quê thanh bình. Bước vào hiên nhà là những mảng điêu khắc hoa, lá, trái cây sống động trên khung cửa, trên các khuôn bông và trước những kèo hiên chạm khắc những cành lá được cách điệu khéo léo thành những con rồng như đang vươn ra đỡ mái hiên nhà. Nội thất, cách bài trí cho đến các vật dụng đều được duy trì từ ngày đầu xây dựng ngôi nhà cho đến nay. Ba gian thờ đều nằm sát vách và còn đầy đủ những tự khí như đỉnh đồng, bát nhang, chân đèn và bình hoa, chò tử quả được bài trí đúng cách: đông bình tây quả.

Nhiều chi tiết được chạm trổ rất tinh xảo như các thành kèo, khuôn bông, các mảng cánh én hay những khung cửa buồng. Đặc biệt ba bức bao lam của những gian thờ là những tuyệt tác chạm lộng với những đoá hoa sen nở xòe trong dáng điệu gợi cảm thanh cao, những dải hoa lá xen nhau mềm mại, uyển chuyển, sinh động. Một đôi chim thiêng, dáng như chim phượng với cánh và đuôi xoè ra như múa. Các bức đại tự, bức liễn sơn son thếp vàng hay cẩn xà cừ chứa đựng những ước nguyện của người xưa càng làm cho không gian ngôi nhà có thêm một vẻ đẹp sâu xa... "